Các loại thiết bị đo lượng, tự động và an toàn trong lò hơi

Lò hơi công nghiệp hay còn gọi là Súp-de (tiếng Pháp: Chaudière, \ʃo.djɛʁ\) là thiết bị sản xuất ra hơi nước cung cấp cho các thiết bị máy móc khác, hoặc, loại lò hơi đơn giản, thì cung cấp hơi trực tiếp phục vụ đời sống con người.

Để lò hơi có thể làm việc, ngoài các bộ phận chính đã nói ở các bài chia sẻ trước, bạn cần có nhiều thiết bị phụ trợ nữa như thiết bị đo lường, điều khiển, an toàn, tường lò, khung lò, bảo ôn, hệ thống nhà xưởng, sân bãi, kho tàng, v.v…

Tham khảo: Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của các loại Lò Hơi

Thiết bị đo lường

Trong vận hành lò hơi cần nhiều thiết bị đo lượng khác nhau, thường cần đo nhiệt độ áp suất, lưu lượng, mực nước, các thành phần trong khói, độ đen của dòng khói,…v.v… Có thể có các thiết bị đọc trực tiếp, có loại tự ghi và có loại đọc từ xa, có loại xách tay, có loại cố định. Ở đây tôi chỉ giới thiệu một vài loại chuyên dùng cho lò hơi, còn các loại đã có trong các tài liệu khác, chỉ giới thiệu nguyên lý.

a/ Đồng hồ đo nhiệt độ

Trong lò hơi, cần đo nhiệt độ trong phạm vi rộng, nhiệt độ bình thường như không khí, nhiệt độ trung bình như nước, hơi, khói và cả nhiệt độ cao như ngọn lửa, buồng lửa,..v.v. Đồng hồ đo nhiệt độ dùng không chỉ trong lò hơi mà còn ở rất nhiều lĩnh vực khác, cấu tạo dựa trên những đặc tính phụ thuộc vào nhiệt độ.

  • Dựa theo đặc tính dãn nở nhiệt của vật chất ở thể khí, thể lõng cũng như thể rắn. Ta thấy các nhiệt kế thủy tinh đựng các chất lõng, các nhiệt kế võ kim loại đứng chất khí hoặc chất lõng, những nhiệt kế gồm hai thanh hoặc hai lá kim loại có độ dãn nở khác nhau..v.v…
  • Dựa vào đặc tính về điện thường gặp nhiệt kế điện trở và cặp nhiệt. Nhiệt kế điện trở dựa trên đặc tính là điện trở của dây dẫn thay đổi theo nhiệt độ. Cặp nhiệt dựa trên hiệu ứng nhiệt điện do seebeck nêu lên năm 1820: “nếu tồn tại hiệu nhiệt độ giữa hai mối hàn của hai dây dẫn bằng kim loại khác nhau thì trong mạch cũng tồn tại hiệu điện thế” Nếu giữ nhiệt độ một đầu không đổi, đo được dòng điện trong mạch có thể tìm được nhiệt độ cần biết ở mối hàn kia.
  • Dựa theo đặc tính về màu sắc thường gặp nhiệt kế quang học, đo nhiệt độ cao như nhiệt độ trong buồng lửa. Có tác giả như meci đã dùng nhiệt kế đo nhiệt độ thấp nhất là 550 oC, cao nhất là 1650 oC. Ông cũng đã đề xuất một loại đồng hồ đo trong phạm vi 775 ~ 2800 o C.

b/ Đồng hồ đo áp suất

Trong lò hơi cần đo áp suất không khí, áp suất khói, áp suất nước, áp suất hơi..v.v… đồng hồ đo áp suất cũng dùng rất phổ biến trong nhiều lĩnh vực khác.

Xem thêm: CẨM NANG CÁC LOẠI ĐỒNG HỒ ĐO ÁP SUẤT

Loại áp kế dùng phổ biến nhất là loại dùng ống kim loại rỗng, tiết kiệm điện hình clip uốn cong, áp suất lớn hay nhỏ làm cho ống cuốn cong dãn nở nhiều hay ít. Một đầu ống cong cố định, đầu kia tự do, nối với một hệ thống bánh răng truyền động đến kim, loại này kỹ sư bourdon người Pháp đưa ra năm 1849, nhưng đến nay vẫn còn dùng phổ biến, cùng một tác động tương tự, còn có loại áp kế màng mỏng dùng ít hơn và chỉ đo được trong phạm vi dưới 300 milibar

 

Một loại áp kế khác dùng phổ biến là áp kế hình chữ U, trên nguyên tắc bình thông nhau. Hai ống hình chữ U có thể đặt thẳng đứng hoặc đặt nghiêng, trong ống có thể đặt một chất lỏng như nước, thủy ngân, cũng có thể đựng hai thứ chất lõng không hòa tan nhau. Ông đựng nước thường đo trong phạm vi từ 0.5 ~ 150 mb, ống để nghiêng đo chính xắc hơn ống để đứng, nên dùng đo áp suất nhỏ.

Đôi khi để đo áp suất rất thấp, dưới 0.5 mb, người ta dùng áp kế kiểu chụp ngược. Người ta có thể dùng một hoặc hai chụp rỗng để ngược vào trong một chậu nước, khi đó khí cần đo thông vào chụp, chụp sẽ nổi lên, áp suất càng cao chụp nổi lên càng nhiều, nếu dùng hai chụp thì một chụp thông với khí trời, một chụp thông với khí cần đo, hai chụp nối với nhau bằng hệ thống đòn cân, còn những vật đối trọng để hiệu chỉnh đo đạc.

c/ Đồng hồ đo lưu lượng

Trong vận hành lò hơi thường cần đo lượng nước, hơi, nhiên liệu khí, lõng. Loại đồng hồ phổ biến nhất là dựa trên nguyên tắc điều tiết lưu khi dòng đi qua của nghẽn, ống tăng tốc hoặc ống Venturi. Khi môi chất đi qua các thiết bị trên, tốc độ tăng, áp suất tỉnh giảm, đo được hiệu số áp suất trước và sau cơ cấu tiết lưu, có thể tính được lưu lượng của dòng.

Loại đồng hồ đo lưu lượng khác cũng được dùng nhiều là loại các công tơ, công tơ khí thường dùng đo nhiên liệu.

dong-ho-do-ap-suat
Đồng hồ đo áp suất WIKA – chuyên dùng đo áp suất thực

Trên đây là bài viết chia sẽ các thiết bị đo phổ biến thường dùng trong hệ thống đường ống của các nhà máy, xí nghiệp. Bạn gặp vấn đề gì về các thiết bị này, có thể để lại bình luận ở bên dưới. Chúng tôi sẽ có nhân viên tư vấn và hỗ trợ các bạn. Bạn cũng có thể coi thêm các loại van công nghiệp bài viết này

Trương Quang Tuấn

Trương Quang Tuấn

Tôi là Trương Quang Tuấn - Hiện công tác tại Cao Phong với vị trí chuyên viên kỹ sư đường ống. Tôi có kiến thức và kinh nghiệm hơn 10 năm về đồng hồ nước, các loại van công nghiệp & phụ kiện đường ống...