Van bướm (tiếng Anh: Butterfly Valve) là một loại van công nghiệp dùng để đóng/mở hoặc điều tiết dòng chảy của chất lỏng, khí hoặc hơi trong đường ống. Van có thiết kế với đĩa van dạng cánh bướm, có thể xoay một góc 90° quanh trục để cho phép hoặc ngăn dòng lưu chất đi qua.
Góc xoay 90° cho phép van bướm dễ dàng kiểm soát dòng lưu chất
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van
Cấu Tạo
Thân van: Thân van được làm từ kim loại hoặc nhựa, được đúc liền với nhau, có thiết kế lỗ để bặt vít và bu lông cố định với mặt bích. Vị trí lỗ sẽ được quyết định bới các tiêu chuẩn của mặt bích như JIS, ANSI, BS,…
Trục Van: Là bộ phần nối liền tay van với đĩa van, đây là bộ phận quyết định khả năng đóng/mở của van. Trục van thường được làm từ những kim loại cứng, chịu được khả năng ăn mòn tốt.
Đĩa van: hay còn gọi là cánh van, có dạng hình tròn nằm giữa thân van. Đây là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với môi chất nên được làm từ các vật liệu có độ bền và chống ăn mòn cao.
Gioăng làm kín: Bộ phận làm kín, ngăn ngừa rò rỉ, thường được làm từ chất liệu cao su tổng hợp, PDFE, Teflon,…
Tay van: Là bộ phận vận hành đóng/mở thủ công. Van bướm thường sử dụng tay gạt đội với dòng van có kích thước nhỏ. Đối với van có kích thước lớn sẽ sử dụng tay quay thông qua hộp số điều khiển.
Toàn bộ cấu trúc van bướm: từ thân đúc liền khối đến tay gạt/hộp số điều khiển
Nguyên lý hoạt động
Van bướm hoạt động dựa trên cơ chế đóng/mở bằng một đĩa hình tròn (gọi là cánh van) được gắn liền với trục van (trục này có thể nối với tay gạt, tay quay, bộ truyền động khí nén hoặc điện). Khi trục quay, cánh van cũng quay theo và thay đổi góc nghiêng so với dòng chảy trong ống, từ đó điều chỉnh lưu lượng hoặc ngắt dòng chảy.
Khi van mở một góc bằng 90 độ cánh van sẽ nằm song song với hướng đi của dòng chảy, cho phép dòng chảy đi qua tối đa. Khi van đóng hoàn toàn, cánh van sẽ nằm vuông góc với dòng chảy, ngăng không cho đi qua. Khi mở một phần từ 0 – 90 độ, lưu lượng sẽ được điều tiết theo góc mở của van.
Phân loại van bướm theo cách thức vận hành
Van bướm tay gạt
Van bướm tay gạt là loại van bướm được vận hành thủ công bằng tay gạt , dùng để đóng/mở hoặc điều tiết dòng chảy trong hệ thống đường ống. đây là van có cấu tạo đơn giản nhất trong các dòng van bướm và được sử dụng phổ biến nhất hiện tại. Loại tay gạt thường được sử dụng cho các đường ống có kích thước nhỏ vì việc thao tác gạt tương đối vất vả.
Đóng/mở nhanh chóng bằng thao tác tay – van bướm tay gạt mang lại sự linh hoạt cho người vận hành
Van bướm tay quay
Van bướm tay quay là một loại van công nghiệp dùng để đóng, mở hoặc điều tiết dòng chảy chất lỏng trong hệ thống đường ống. Được dùng cho các đường ống có kích thước lớn, vì được trang bị hộp số đi kiêm nên việc vận hành thủ công rất dễ dàng.
Van bướm tay quay – mạnh mẽ, bền bỉ và dễ sử dụng trong mọi môi trường
Van bướm điều khiển điện
Đây là dòng van được trang bị đầu điều khiển điện, hoạt động tự động thông qua đầu điện. Loại van nay có thời gian đóng/mở chậm. Được sử dụng chủ yếu cho hệ thống đường ống lớn, khó thao tác.
Tự động hóa hệ thống với van bướm điều khiển điện – giải pháp hiện đại cho công nghiệp
Van bướm điều khiển khí nén
Cũng giống van bướm điều khiển điện nhưng van này được trang bị bộ truyền động chạy bằng khí nén. Hoạt động đóng/mở thông qua hệ thống khí nén giúp quá trình đóng/mở diễn ra nhanh chóng. Ưu điểm của dòng van này là chi phí thấp và độ bên cao, tuy nhiên cần phải có nguồn cấp khí nén.
Van bướm khí nén – bền bỉ, tiết kiệm, phù hợp cho môi trường cần đóng/mở liên tục
Phân van bướm loại theo chất liệu
Van bướm gang
Được sử dụng chủ yếu trong các hệ thống điều tiết lưu chất thông thường hoặc hệ thống PCCC. Van được sử dụng tronng môi trường nước nên tuổi thọ sẽ cao hơn khi sử dụng với các môi trường khác. Giá thành thấp hơn các loại khác mà tính ứng dụng thực tế lại cao.
Van bướm gang – ứng dụng rộng rãi, chi phí thấp, tuổi thọ cao trong hệ thống nước và PCCC
Van bướm Inox
Được làm từ Inox 201, 304 hoặc Inox 306L, có thể sử dụng được trong nhiều loại môi trường khác nhau như nước thải, y tế, hóa chất,…
Chất liệu inox cao cấp giúp van bướm inox vận hành ổn định trong nhiều môi trường khác nhau
Van bướm nhựa
Van bướm nhựa thường được làm từ chất liệu nhựa phổ biến như PVC, UPVC, PPH,… Được sản xuất với mục đích sử dụng trong các môi trường có tính chất ăn mòn như axit, bazơ, kiềm.
Van bướm nhựa – bền bỉ, nhẹ và an toàn trong các môi trường có tính ăn mòn cao
Van bướm thép
Van bướm thép vì có cấu tạo là thép đục nguyên khối nên dòng van này được sử dụng phổ biến trong các hệ thống có mức áp lực và nhiệt cao.
Van bướm vi sinh
Van bướm vi sinh là loại van đặc biệt được thiết kế cho các ứng dụng vi sinh, nơi yêu cầu các tiêu chuẩn vệ sinh nghiêm ngặt như ngành thực phẩm, đồ uống, được phẩm, mỹ phẩm và công nghệ sinh học.
Van bướm vi sinh – lựa chọn lý tưởng cho ngành công nghiệp thực phẩm, mỹ phẩm và công nghệ sinh học
Phân loại van theo kiểu kết nối
Kiểu kẹp wafer
van bướm kẹp wafer là loại van phổ biến có câu tạo đơn giản cũng như giá thành rẻ nhất. Van được kết nối kẹp giữa hai mặt bích mà không cần thêm bộ phận cố định riêng, gọn nhẹ, tiết kiệm không gian.
Van bướm kiểu Lug
Là loại van được thiết kế nhiều lỗ để bắt bu lông liên kết với mặt bích của đường ống. nhờ vào thiết kế này giúp van có thể chịu được áp lực cao, đảm bảo độ kín khít tốt hơn.
Van bướm kiểu Lug – thiết kế chắc chắn, chịu lực tốt, bảo đảm hiệu suất cao và độ bền lâu dài
Ứng dụng thực tế của van bướm
Van bướm (butterfly valve) là loại van được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp nhờ cấu tạo đơn giản, khả năng đóng/mở nhanh và chi phí hợp lý. Dưới đây sẽ là các ứng dụng thực tế phổ biến của van bướm:
Hệ thống cấp thoát nước.
Ngành công nghiệp thực phẩm – đồ uống.
Ngành dầu khí và hóa chất.
Hệ thống thông gió HVAC.
Ngành năng lượng và điện lực.
Ngành đóng tàu, hàng hải.
Công trình xây dựng và PCCC.
Ưu điểm
Dễ dàng lắp đặt, vận hành đơn giản và nhẹ nhàng.
Ứng dụng được với nhiều môi trường khác nhau như, nước, dầu, khí, gas.
Đa dạng kích cỡ, phù hợp vớinhiều hệ thống đường ống.
Giá thành rẻ hơn so với các loại van khác như van cổng, van bi..
Nhược điểm
Tốc độ dòng chảy bị cản trở do cánh van luôn nằm trong dòng chảy.
Kích thước bị giới hạn đối với size nhỏ, van bướm chỉ có size nhỏ nhất là DN40.
Độ bền của dòng van này không cao bằng các dòng van khác.
Van bướm chỉ được sử dụng với mục đích đóng mở, không phù hợp cho việc điều tiết lưu lượng dòng chảy, vì đĩa van luôn nằm trong dòng chảy nếu sử dụng cho mục đích điều tiết thì tuổi thọ của van sẽ bị giảm đáng kể.
Vì sao nên chọn Cao Phong khi mua van bướm?
Cao Phong phân phối van bướm chính hãng từ các thương hiệu uy tín như Samwoo, Emico, Wonil, AUT, KosaPlus, Alohan,…
Hàng chính hãng – Đầy đủ CO, CQ, chất lượng đảm bảo.
Đa dạng về mẫu mã, có sẵn hàng – Đáp ứng nhanh mọi nhu cầu.
Tư vấn kỹ thuật tận tâm – Chọn đúng van, đúng ứng dụng.
Giá cạnh tranh, chiết khấu tốt – Ưu đãi đặc biệt cho công trình.
Bảo hành rõ ràng, hậu mãi lâu dài – Hỗ trợ trọn đời sản phẩm.