Van cổng chữa cháy là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Van cổng chữa cháy là một trong những thiết bị quan trọng trong hệ thống phòng cháy chữa cháy, đảm nhận vai trò đóng mở và kiểm soát dòng chảy. Vậy cụ thể van cổng chữa cháy là gì, cấu tạo gồm những bộ phận nào và chúng được ứng dụng ra sao trong thực tế? Hãy cùng Cao Phong chúng tôi tìm hiểu chi tiết về dòng sản phẩm này ngay sau đây!

Van cổng chữa cháy là gì?

Van cổng chữa cháy là gì? van công chữa cháy là một trong những loại van công nghiệp được sử dụng phổ biến nhất. Thiết bị này hoạt động như một cánh cửa đóng/mở trên đường ống, cho phép hoặc ngăn chặn dòng chất lỏng đi qua van.

Trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy, van cổng tín hiệu điện (van cổng PCCC) được ứng dụng rộng rãi. Đây là dạng van cổng có gắn thêm bộ cảm biến điện, giúp truyền tín hiệu trạng thái đóng/mở về tủ điều khiển trung tâm. Điểm khác biệt của van này so với van cổng điều khiển điện là quá trình vận hành vẫn thực hiện thủ công thông qua vô lăng, chứ không tự động bằng mô-tơ.

Thông thường, van cổng chữa cháy được sản xuất bằng vật liệu gang, bên ngoài phủ lớp sơn Epoxy màu đỏ đặc trưng. Sản phẩm có dải kích thước đa dạng từ DN50 đến DN1200, phù hợp nhiều đường ống khác nhau. Van được kết nối bằng mặt bích, nhờ đó quá trình lắp đặt, bảo trì hay thay thế trở nên thuận tiện hơn, đồng thời đảm bảo độ kín khít và hạn chế tối đa tình trạng rò rỉ lưu chất.

Cấu tạo của van cổng chữa cháy

Tương tự như các loại van cổng khác, van cổng chữa cháy cũng được tạo thành từ những bộ phận chính sau:

Thân van

Thân van thường được đúc liền khối bằng gang, có độ cứng vững và khả năng chịu áp suất cao. Hai bên thân van được thiết kế mặt bích, đáp ứng các tiêu chuẩn phổ biến như BS, JIS, DIN, ANSI… để thuận tiện cho việc lắp đặt vào đường ống.
Bề mặt thân được phủ sơn Epoxy màu đỏ với độ dày tiêu chuẩn, vừa bảo vệ van khỏi sự ăn mòn của môi trường, vừa mang lại tính nhận diện và thẩm mỹ cao.

Đĩa van (cánh van)

Đĩa van được chế tạo đồng chất liệu với thân, bên ngoài phủ thêm lớp cao su để tăng độ kín khít khi vận hành. Bộ phận này kết nối trực tiếp với trục van, đảm nhận nhiệm vụ đóng – mở, ngăn chặn hoặc cho phép dòng lưu chất đi qua.

Trục van (ty van)

Trục van thường làm bằng inox hoặc thép có độ bền cao. Đây là chi tiết trung gian, gắn liền với tay quay và đĩa van, có tác dụng truyền lực khi người vận hành xoay tay quay, giúp van hoạt động trơn tru và hiệu quả.

Tay quay vô lăng

Đây là chi tiết quyết định trực tiếp đến việc đóng mở van. Khi người vận hành xoay tay quay, lực sẽ được truyền xuống trục và đĩa van, từ đó điều chỉnh trạng thái của van theo mong muốn.

Bộ phận tín hiệu điện

Có nhiệm vụ giám sát và phản hồi tình trạng vận hành của van (đang đóng hay mở). Tín hiệu này sẽ được gửi về trung tâm điều khiển, giúp người dùng dễ dàng theo dõi từ xa. Thiết bị thường sử dụng nguồn điện ở các mức phổ biến như 24V, 110V hoặc 220V.

Gioăng làm kín

Được bố trí tại các vị trí tiếp xúc như giữa mặt bích, thân van, cổ van hoặc đĩa van. Gioăng đảm bảo độ kín khít, hạn chế tối đa sự rò rỉ lưu chất và giảm ma sát trong quá trình vận hành. Vật liệu chế tạo thường là cao su NBR, EPDM hoặc PTFE, tùy thuộc môi trường sử dụng.

Nguyên lý hoạt động của van cổng chữa cháy

Van cổng chữa cháy vận hành dựa trên cơ chế đóng – mở thông qua tay quay (vô lăng). Khi người vận hành xoay vô lăng từ phải sang trái, van sẽ dần mở ra, cho phép lưu chất đi qua. Đồng thời, bộ phận cảm ứng tín hiệu điện sẽ ghi nhận trạng thái mở và truyền thông tin về phòng điều khiển trung tâm.

Ngược lại, khi xoay tay quay từ trái sang phải, van sẽ đóng lại, chặn dòng chảy trong hệ thống. Lúc này, bộ tín hiệu điện cũng kích hoạt và gửi trạng thái đóng về phòng điều khiển, đảm bảo người quản lý nắm bắt chính xác tình hình vận hành.

Đặc điểm nổi bất của van cổng chữa cháy

• Thiết kế chắc chắn, hiện đại, đảm bảo khả năng vận hành nhanh và thuận tiện.
• Được chế tạo trên dây chuyền công nghệ tiên tiến, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế về phòng cháy chữa cháy.
• Hoạt động êm ái, đóng mở nhẹ nhàng, hạn chế tối đa tình trạng búa nước hay rung lắc đường ống.
• Cung cấp nhiều lựa chọn về phương thức vận hành và kết nối, đáp ứng nhu cầu đa dạng.
• Có đầy đủ kích thước để thích ứng với nhiều hệ thống ống dẫn khác nhau.
• Đảm bảo hiệu quả làm việc trong nhiều môi trường và điều kiện khắc nghiệt.
• Cho phép kiểm soát chính xác quá trình đóng/mở cũng như lưu lượng dòng chảy.
• Hỗ trợ người vận hành dễ dàng theo dõi và đánh giá tình trạng hệ thống.
• Có thể lắp đặt ở không gian hạn chế, kể cả hệ thống ngầm.
• Sản phẩm có nhiều nguồn gốc xuất xứ để khách hàng lựa chọn.

Ứng dụng của van cổng chữa cháy (van cổng PCCC)

Van cổng chữa cháy, đúng như tên gọi, là thiết bị chuyên dụng trong các hệ thống phòng cháy chữa cháy. Chúng thường được lắp đặt tại các công trình lớn như tòa nhà cao tầng, khu dân cư, nhà máy sản xuất, khu công nghiệp hay khu chế xuất… nhằm đảm bảo khả năng cấp nước kịp thời khi xảy ra sự cố hỏa hoạn.

Không chỉ dừng lại ở hệ thống PCCC, van cổng còn được ứng dụng đa dạng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như:

• Hệ thống cấp thoát nước đô thị và công nghiệp.
• Các công trình thủy lợi, thủy điện và nhiệt điện.
• Nhà máy lọc hóa dầu.
• Dây chuyền sản xuất, chế biến thực phẩm và dược phẩm.

Nhờ tính linh hoạt và độ bền cao, van cổng chữa cháy ngày càng được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành nghề, không chỉ phục vụ an toàn cháy nổ mà còn hỗ trợ tối ưu trong vận hành hệ thống chất lỏng.